Thứ ba, 14/10/2025
Trong một lần sang thăm nhà hàng xóm, vừa bước vào cửa tôi bắt gặp một gương mặt lạ. Sau đôi ba câu chào hỏi mới biết, đó là gia sư một kèm một mà hàng xóm thuê cho con trai. Tôi không khỏi bất ngờ, bởi cậu bé vốn học giỏi từ nhỏ, thông minh lanh lợi, phản ứng nhanh nhạy, tại sao bỗng dưng lại cần thuê gia sư?
Người mẹ thở dài chia sẻ: "Đừng nhắc nữa! Từ khi lên cấp hai, đầu óc thằng bé như bị kẹt, trước kia nghe một lần là hiểu, giờ phải lặp đi lặp lại mới nhớ. Làm bài cũng chậm, hiệu quả kém hẳn. Tôi sợ kéo dài sẽ ảnh hưởng thành tích, nên buộc phải nhờ thầy kèm cặp thêm".
Nhiều bậc phụ huynh không hay biết, những thói quen tưởng chừng vô hại lại đang lặng lẽ làm suy giảm trí tuệ của con (Ảnh minh họa)
Nhìn cậu bé mắt lơ đãng, ngồi học chẳng tập trung, tôi chợt nhớ đến lời một giáo sư từng dạy ở đại học: "Não bộ con người có tính dẻo, trí tuệ không cố định. Nhưng một số hành vi, thói quen trong đời sống có thể âm thầm kéo tụt chỉ số IQ".
Dưới đây là 6 thói quen được giới chuyên môn chỉ ra, cha mẹ cần sớm giúp con loại bỏ:
1. Thiếu ngủ kéo dài
Đầu những năm 2000, nhóm nghiên cứu tại Đại học Brown (Mỹ) và Đại học Tel Aviv (Israel) đã tiến hành thí nghiệm "Sadeh" với 68 học sinh 10-15 tuổi. Các em được chia làm ba nhóm: Ngủ đủ 8,5 giờ (22h30-7h00), ngủ thiếu 2 giờ (00h30-7h00) và ngủ thiếu nghiêm trọng, chỉ 4,5 giờ (2h30-7h00).
Sau 5 ngày, nhóm thiếu ngủ cho thấy phản ứng chậm, trí nhớ giảm và kết quả học tập đi xuống rõ rệt.
Tổ chức Giấc ngủ Quốc gia Mỹ khuyến cáo tiểu học cần ngủ 9-11 giờ/ngày, trung học cơ sở 8-10 giờ, trung học phổ thông 7-9 giờ.
Trường hợp con trai nhà hàng xóm mỗi tối học đến 11 giờ, thêm thời gian sinh hoạt, thường ngủ sau nửa đêm thì rõ ràng không đáp ứng đủ. Đây có thể là nguyên nhân khiến khả năng tiếp thu giảm sút.
2. Ăn nhiều đồ ngọt
Không ít phụ huynh chỉ nghĩ ăn đường nhiều gây sâu răng, béo phì. Nhưng thực tế, nghiên cứu đăng trên Journal of Neuroscience cho thấy chế độ ăn nhiều đường cản trở sự tái tạo tế bào thần kinh ở hồi hải mã - khu vực chịu trách nhiệm về trí nhớ và học tập.
Hệ quả là trẻ khó tập trung, năng lực học tập giảm.
Trường hợp cậu bé hàng xóm vốn thường xuyên ăn bánh kẹo, nước ngọt, có thể cũng bị ảnh hưởng từ chế độ ăn này.
3. Lạm dụng thiết bị điện tử
Nhiều cha mẹ chỉ lo con xem điện thoại hại mắt, nhưng tác động tiêu cực lên não bộ còn nghiêm trọng hơn.
Năm 2018, Viện Y tế Quốc gia Mỹ theo dõi 4.500 trẻ từ 9-10 tuổi trong 3 năm. Kết quả nhóm sử dụng màn hình trên 7 giờ/ngày có vỏ não (đặc biệt ở thùy trán và thái dương) mỏng đi sớm, điểm ngôn ngữ và suy luận thấp hơn 5-9 điểm so với bạn bè.
Cơ chế là do sự kích thích nhanh, ngắn của video và trò chơi khiến não quen "lướt qua", không đào sâu, làm giảm khả năng ghi nhớ dài hạn.
4. Bữa sáng nghèo nàn dinh dưỡng
Nhiều gia đình chỉ chú trọng ăn no với bánh bao, cháo trắng, dầu quẩy… nhưng đây không phải lựa chọn tốt cho não bộ đang phát triển.
Giáo sư Chung Nam Sơn (Trung Quốc) từng chia sẻ thực đơn bữa sáng gồm 2 quả cam, 1 lòng đỏ trứng, vài lòng trắng, bánh mì phô mai, sữa, bánh quy xơ, cháo đậu đỏ.
Điểm khác biệt chính là sự cân bằng dinh dưỡng, đủ vitamin, protein, khoáng chất. Trẻ em vừa học tập vừa phát triển thể chất, nếu bữa sáng chỉ toàn tinh bột sẽ thiếu năng lượng bền vững, giảm tập trung và cản trở sự phát triển trí não.
5. Cha mẹ thường xuyên quát mắng
Nghiên cứu năm 2009 của Đại học Harvard (nhóm Martin Teicher) quét MRI hơn 1.000 thiếu niên 8-16 tuổi. Kết quả những em thường xuyên bị cha mẹ mắng nhiếc có thể tích hồi hải mã nhỏ hơn 6%, vùng vỏ não trước trán phát triển kém.
Hai khu vực này đóng vai trò trung tâm trong ghi nhớ, điều tiết cảm xúc và tư duy cao cấp. Việc phát triển bị hạn chế tất yếu ảnh hưởng trí tuệ.
Ở khu chung cư, tiếng quát mắng con học bài của người mẹ hàng xóm nhiều năm liền vẫn còn vang vọng. Giờ đây cậu bé chậm chạp, hay lơ đãng, không loại trừ hậu quả từ việc bị la mắng triền miên.
6. Ít vận động
Một nghiên cứu đăng trên The Lancet Child & Adolescent Health theo dõi 5.000 học sinh 11 tuổi. Những em vận động từ 60 phút/ngày trở lên, sau 1 năm có trí nhớ làm việc tăng 11%, điểm toán cao hơn 9%. Ngược lại, nhóm ít vận động gần như không tiến bộ.
Vận động giúp tăng lưu lượng máu não, thúc đẩy sự phát triển của hồi hải mã và vỏ não trước trán.
Cậu bé hàng xóm vì bận học, thời gian rảnh chỉ chơi game hoặc xem TV, hầu như không ra ngoài vận động. Điều này càng khiến khả năng tư duy và học tập bị thui chột.
Sáu thói quen trên đây thoạt nhìn tưởng không nghiêm trọng, nhưng lâu dần những ảnh hưởng này tích tụ, khiến trẻ thông minh sáng dạ trở nên kém tập trung, chậm chạp và học hành sa sút. Cha mẹ nên kiên quyết cùng con điều chỉnh sớm, để bảo vệ trí tuệ và tương lai của trẻ.
Từ tháng tháng 6 đến tháng 9 là mùa thu hoạch chính của loại cá...
Chăm con - 07.09.2025
Các nghiên cứu khoa học cho thấy, cha mẹ đóng vai trò nền tảng trong việc hình thành và phát triển chỉ số IQ của trẻ.
Chăm sóc sức khỏe - 07.09.2025
Dưới đây là năm loại thực phẩm không ngọt có thể gây tăng đột biến lượng đường trong máu:
Chăm con - 07.09.2025
Các nhà nghiên cứu đã tìm hiểu hoàn cảnh gia đình của hơn 700 trẻ em và các đặc điểm tính cách riêng của chúng, chẳng hạn như liệu trẻ có tuân thủ luật...
Chăm sóc sức khỏe - 07.09.2025
Đối với bệnh ung thư, lá của loại cây này đang được nghiên cứu như một nguồn dược liệu mới.
Chăm sóc sức khỏe - 06.09.2025
Theo chuyên gia, có 3 loại nước được những người sống thọ 100 tuổi trên thế giới ưa chuộng, góp phần kéo dài tuổi thọ và giảm nguy cơ bệnh mãn tính.
Kiến thức - 07.09.2025
Căn cứ Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024, từ ngày 1-7-2025, người lao động nếu đủ điều kiện hưởng lương hưu thì sẽ được hưởng lương hưu; đủ điều kiện hưởng trợ cấp...
Kiến thức - 07.09.2025
Khi áp quy định mới cho phép các viên chức và công chức ở Hà Nội nhận được mức thu nhập tăng thêm lên tới 9 triệu đồng mỗi tháng.
Kiến thức - 07.09.2025
Điều này đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc tăng cường an sinh xã hội, khuyến khích người dân tham gia BHXH tự nguyện.
Dòng sự kiện - 07.09.2025
Việc bổ sung đối tượng tham gia BHXH tự nguyện là một bước tiến lớn trong chính sách an sinh, đảm bảo quyền lợi thiết thực cho người dân, đặc biệt là lao động...
Chăm sóc sức khỏe - 07.09.2025
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng cà phê là đồ uống tốt nhất cho gan.
Kiến thức - 07.09.2025
Để xây nhà trên đất nông nghiệp mà không lo bị phạt, người dân cần xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất sang đất thổ cư.
Kiến thức - 07.09.2025
Mức xử phạt đối với lỗi xe không gương chiếu hậu được quy định như thế nào?
Tin trong ngày - 07.09.2025
Đây là những ngành nghề được dự đoán có triển vọng nhất trong tương lai, dựa trên xu hướng phát triển, sự đầu tư và nhu cầu con người trong xã hội ngày nay....
Tin trong ngày - 07.09.2025
Quy định pháp luật hiện hành nêu rõ, nếu cá nhân, tổ chức cố tình không chấp hành quyết định xử phạt vi phạm giao thông, họ sẽ phải đối diện với nhiều rủi...
Dòng sự kiện - 07.09.2025
Đường cao tốc Vành đai 4 - Vùng Thủ đô dài hơn 113km, đi qua 3 tỉnh, thành: Hà Nội, Hưng Yên và Bắc Ninh.
Chuyện làng sao - 07.09.2025
Phản ứng gây chú ý của vợ cũ Đan Trường khi được netizen ủng hộ tái hợp hậu ly hôn.
Tin trong ngày - 07.09.2025
Để được chuyển đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp, người sử dụng đất cần bảo đảm phù hợp với quy hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt và phải có quyết...
Kiến thức - 07.09.2025
Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định về việc hưởng BHXH một lần cho người đóng BHXH trên 20 năm.
Kiến thức - 07.09.2025
Từng dùng để nhóm bếp hoặc làm chuồng trại, loại cây này giờ trở thành một biểu tượng mới của giới thượng lưu và nhà sưu tầm gỗ quý tại châu Á.
Kiến thức - 07.09.2025
Việc đổi tiền khi du lịch nước ngoài thường gây phiền toái và tiềm ẩn rủi ro. Tuy nhiên, người dân Việt Nam sắp tới có thể “quẳng gánh lo” này khi du lịch...
Kiến thức - 07.09.2025
Đối với cá nhân khi nhận được tặng hoặc truy tặng Huân chương Sao vàng sẽ nhận được 46 lần mức lương cơ sở, tương đương với 107 triệu đồng.
Kiến thức - 07.09.2025
Theo quy định, việc chuyển đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp cần đáp ứng một số điều kiện, người dân cần biết để tránh gặp rắc rối.
Kiến thức - 07.09.2025
Xe đạp điện đã trở thành một phương tiện di chuyển phổ biến, đặc biệt là ở các thành phố lớn. Tuy nhiên, đi kèm với sự tiện lợi đó là những rủi ro...
Tin trong ngày - 07.09.2025
Kể từ ngày 1/1/2026 nghĩa là khoảng gần 4 tháng nữa, Luật Nhà giáo 2025 chính thức có hiệu lực, trong đó quy định rõ chế độ nghỉ hưu của đội ngũ nhà giáo...
Chuyện làng sao - 07.09.2025
Ở tuổi 80, tình trạng sức khỏe nghệ sĩ Hồng Nga suy giảm nghiêm trọng. Bà nằm một chỗ, không thể đi lại hay tự ăn uống, mọi sinh hoạt đều cần người hỗ...