Nghiên cứu của Harvard tìm ra cách nhanh nhất để chấm dứt chứng nghiện điện thoại di động ở trẻ em: hiệu ứng rắn hổ mang!

Câu chuyện bắt đầu từ một bà mẹ chia sẻ trên mạng xã hội rằng vì thấy con áp lực học tập, chị cho phép con chơi điện thoại 1 tiếng mỗi ngày để thư giãn. Ngày đầu, con tuân thủ khá tốt, nhưng sang ngày thứ hai, cậu bé bắt đầu trì hoãn với lý do “sắp xong ván game”. Lâu dần, việc chơi kéo dài hơn quy định và cuối cùng dẫn đến việc con nổi cáu, khóc lóc.

Các dạng nghiện hành vi như mạng xã hội, game, video ngắn… đang bào mòn não bộ thế hệ trẻ

Lo lắng, người mẹ tìm lời khuyên từ một giáo viên chủ nhiệm nhiều năm kinh nghiệm ở một trường tiểu học trọng điểm. Giáo viên giải thích: đây không phải là cách rèn luyện khả năng tự quản, mà thực chất là cho trẻ uống thêm dopamine mỗi ngày.

Dopamine: “bẫy” niềm vui và nguyên nhân gây nghiện

Dopamine là chất dẫn truyền thần kinh mang lại cảm giác hạnh phúc. Theo tiến sĩ tâm lý học Harvard Grossberg, khi trẻ được hưởng quá nhiều sự thoả mãn nhanh và mạnh như chơi điện thoại, xem hoạt hình, ăn đồ ngọt, nhận quà… thì ngưỡng tiết dopamine trong não sẽ ngày càng cao. Điều này khiến trẻ cần những kích thích mạnh hơn mới cảm thấy vui, và trở nên chán nản, chống đối trước những hoạt động ít kích thích như học tập, thể thao hay làm bài tập.

Nhà tâm lý học Mỹ Adam Alter cũng cảnh báo rằng các dạng nghiện hành vi như mạng xã hội, game, video ngắn… đang bào mòn não bộ thế hệ trẻ. Những thiết kế bẫy dopamine tinh vi này khiến trẻ mất kiên nhẫn, thiếu tập trung và giảm hứng thú với những việc mang tính lâu dài, giá trị hơn.

(Ảnh minh họa)

Sau khi tham khảo kinh nghiệm của các phụ huynh có con học giỏi, bà mẹ này đã áp dụng nhiều biện pháp mới. Sau một năm, con trai chị không chỉ hết nghiện điện thoại mà còn trở nên hoạt bát, vui vẻ, sáng dạ, có động lực học tập và hoàn toàn tự giác. Dưới đây là những phương pháp gia đình chị đã thử và thành công phù hợp với mọi gia đình:

Cùng con xem phim tài liệu chất lượng

Thay vì để trẻ tiêu tốn thời gian vào điện thoại, hãy mở rộng kiến thức qua các bộ phim tài liệu và hoạt hình khoa học, đặc biệt là những nội dung được Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc tuyển chọn. Điều này giúp trẻ tích luỹ kiến thức toàn diện ngay từ tiểu học đến trung học cơ sở.

Đọc sách cùng con

Đầu tư vào sách luôn là khoản chi xứng đáng. Khi đọc, trẻ được biết tới những vùng đất chưa từng đặt chân tới, học những điều ngoài sách giáo khoa và dần hình thành tư duy độc lập.

Trò chuyện 10 phút mỗi ngày

Thay vì đưa điện thoại cho con, hãy dành ít nhất 10 phút trò chuyện cùng con mỗi ngày. Theo nghiên cứu của Harvard, điều này giúp trẻ tự tin, sáng tạo và giao tiếp tốt hơn. Có thể bắt đầu bằng các chủ đề đa dạng từ chuyện ở trường, trong gia đình đến kiến thức khoa học, thiên văn, địa lý.

(Ảnh minh họa)

Đưa con tham quan triển lãm nghệ thuật và âm nhạc

Không nhằm biến trẻ thành nghệ sĩ, mà để trẻ cảm nhận không gian nghệ thuật và nuôi dưỡng tâm hồn. Với trẻ 3–7 tuổi, mỗi buổi tham quan khoảng một tiếng là đủ. Nhiều triển lãm miễn phí chỉ cần đặt trước, vừa bổ ích vừa thay thế thời gian chơi điện thoại.

Thực hiện 100 việc thú vị hơn điện thoại

Thay vì ở nhà, hãy đưa trẻ ra ngoài trải nghiệm: ngắm cánh đồng lúa mênh mông, nghe tiếng gió, tham quan viện bảo tàng, thử các hoạt động ngoài trời… Danh sách này có thể gồm các hoạt động phát triển kỹ năng, tăng kiến thức, trò chơi gia đình và khám phá thiên nhiên. Khi được trải nghiệm phong phú, trẻ sẽ không còn mải mê nghĩ đến điện thoại.

Tất cả tài liệu và danh sách hoạt động được gói gọn trong một bộ công cụ tự giác mà phụ huynh có thể áp dụng. Nếu kiên trì thực hiện, chỉ sau hai tháng, trẻ sẽ hình thành động lực học tập nội tại, tự tin và sáng tạo hơn, đồng thời quên đi thói quen lệ thuộc vào màn hình điện thoại.