Bệnh Chikungunya là gì? Nguyên nhân khiến nó lan rộng toàn cầu, triệu chứng và cách điều trị thế nào?

Chikungunya là bệnh virus do muỗi truyền gây đau khớp nghiêm trọng

Chikungunya là bệnh do virus lây truyền qua muỗi Aedes aegypti và Aedes albopictus, với triệu chứng đặc trưng là sốt cao và đau khớp nghiêm trọng, kèm theo mệt mỏi, phát ban, đau cơ và đau đầu. Tên bệnh có nguồn gốc từ Đông Phi, mang nghĩa "người bị cong vẹo", ám chỉ dáng đi lom khom vì đau khớp.

Hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, nên việc chữa trị chủ yếu nhằm giảm triệu chứng. Dù phần lớn bệnh nhân phục hồi sau một tuần, tình trạng đau khớp có thể kéo dài nhiều tháng. Để phòng bệnh, cần tích cực chống muỗi đốt, đặc biệt khi du lịch đến vùng dịch.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ, người nhiễm bệnh thường xuất hiện sốt cao, đau khớp, đau đầu, đau cơ, phát ban, sưng khớp… chỉ sau 3-7 ngày bị muỗi mang virus đốt. Dù hầu hết bệnh nhân có thể hồi phục sau khoảng một tuần và tỷ lệ tử vong hiếm gặp, nhưng ở một số người, tình trạng đau khớp nghiêm trọng có thể kéo dài hàng tháng, thậm chí hàng năm.

Theo Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc, chỉ trong một tuần từ 20-26/7, tỉnh Quảng Đông đã ghi nhận 2.940 ca mắc mới, tất cả đều ở thể nhẹ, chưa ghi nhận ca tử vong. Trước tình hình dịch gia tăng, tháng trước, Trung Quốc đã tổ chức hội nghị toàn quốc để bàn giải pháp phòng và điều trị bệnh.

Bệnh Chikungunya đang bùng phát ở Trung Quốc, gần 3.000 ca mới trong một tuần (Ảnh minh họa).

Nguyên nhân gây bệnh Chikungunya

Virus Chikungunya lây lan qua vết muỗi đốt từ các loài muỗi Aedes, không phải thông qua dịch cơ thể hoặc tiếp xúc trực tiếp giữa người với người. Điều này có nghĩa là những người bị nhiễm virus không lây lan bệnh cho người chăm sóc, thành viên gia đình, hay những người tiếp xúc gần, trừ khi họ bị muỗi nhiễm virus cắn. Tuy virus Chikungunya không lây qua đường tiếp xúc thông thường, nhưng lây truyền qua máu có thể xảy ra trong một số điều kiện đặc biệt, như truyền máu hoặc tiếp xúc trực tiếp với máu bị nhiễm bệnh.

Những ai có nguy cơ mắc phải bệnh Chikungunya?

Những người sống ở hoặc du lịch đến các khu vực có sự lưu hành của virus Chikungunya như Châu Phi, Châu Á, Ấn Độ Dương, Thái Bình Dương, Châu Mỹ và khu vực Caribe có nguy cơ cao hơn do muỗi Aedes là vật trung gian truyền bệnh phổ biến tại các khu vực này.

Triệu chứng

Các triệu chứng của bệnh Chikungunya thường xuất hiện từ 3 đến 7 ngày sau khi bị muỗi nhiễm bệnh đốt, mặc dù thời gian ủ bệnh có thể dao động từ 2 đến 12 ngày. Sốt cao và đau khớp là hai triệu chứng phổ biến nhất, và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng có thể khác nhau tùy vào từng người. Nhiều người bị đau khớp dữ dội, khiến họ gặp khó khăn trong việc di chuyển. Cơn sốt thường khởi phát đột ngột và có thể kéo dài từ vài ngày đến một tuần.

Ngoài sốt và đau khớp, bệnh nhân có thể gặp các triệu chứng khác như:

Đau đầu;

Đau cơ;

Sưng khớp;

Phát ban;

Mệt mỏi;

Buồn nôn;

(Ảnh minh họa)

Hầu hết mọi người sẽ hồi phục hoàn toàn trong vòng một tuần, nhưng một số trường hợp có thể tiếp tục bị đau khớp mãn tính kéo dài trong vài tháng hoặc thậm chí lâu hơn. Điều này làm cho việc chăm sóc hỗ trợ và điều trị sớm trở nên quan trọng, giúp giảm bớt sự khó chịu và nguy cơ biến chứng lâu dài.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh Chikungunya

Mặc dù hầu hết các trường hợp nhiễm Chikungunya sẽ hồi phục trong vòng một tuần, nhưng bệnh vẫn có thể gây ra một số biến chứng, đặc biệt ở những người có sức khỏe yếu, người già, trẻ nhỏ, hoặc người có bệnh nền. Dưới đây là một số biến chứng có thể xảy ra:

Đau khớp mãn tính: Đây là biến chứng phổ biến nhất. Một số người, đặc biệt là người lớn tuổi, có thể gặp tình trạng đau khớp kéo dài trong nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm sau khi đã hết nhiễm virus.

Viêm khớp: Sưng và đau kéo dài ở các khớp, tương tự như các triệu chứng của viêm khớp dạng thấp.

Biến chứng về mắt: Có thể gây viêm màng bồ đào, viêm kết mạc, và các vấn đề khác liên quan đến mắt, dẫn đến giảm thị lực.

Biến chứng thần kinh: Mặc dù hiếm, một số bệnh nhân có thể phát triển các vấn đề về thần kinh như viêm não, viêm màng não, hoặc viêm tủy sống.

Biến chứng tim mạch: Một số người có thể gặp phải các vấn đề về tim mạch như viêm cơ tim, suy tim hoặc nhồi máu cơ tim.

Biến chứng ở phụ nữ mang thai: Nếu phụ nữ mang thai bị nhiễm Chikungunya trong thời gian gần đến lúc sinh, virus có thể truyền sang em bé, dẫn đến nguy cơ biến chứng nghiêm trọng ở trẻ sơ sinh như viêm não.

Những người có các bệnh lý nền như tiểu đường, bệnh tim, và bệnh thận mạn tính có nguy cơ cao hơn mắc các biến chứng nặng. Do đó, cần chú ý chăm sóc y tế kịp thời và theo dõi sát các triệu chứng để tránh biến chứng nguy hiểm.