Đột quỵ: Cứ 3 giây trôi qua là có 1 ca, Bệnh viện Bạch Mai hướng dẫn 6 điều cần làm, 3 điều cần tránh khi cứu người trong 'giờ vàng'

Thực trạng đột quỵ đáng báo động

Theo GS Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế, đột quỵ hiện là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật trên toàn cầu. Các con số thống kê cho thấy mức độ nghiêm trọng của căn bệnh này.

"Mỗi năm, thế giới có hơn 12,2 triệu ca đột quỵ não mới, tức là trung bình cứ mỗi 3 giây trôi qua lại xuất hiện 1 ca mắc mới. Chúng ta cũng phải chứng kiến 6,5 triệu ca tử vong mỗi năm, trong đó hơn 6% xảy ra ở người trẻ", GS Thuấn cho biết.

Tại Việt Nam, tình hình cũng không kém phần căng thẳng khi mỗi năm ghi nhận hơn 200.000 ca đột quỵ. Mỗi trường hợp không chỉ là một bệnh nhân cần điều trị mà còn là một mạng sống, một gia đình bị ảnh hưởng nặng nề. Do đó, việc nâng cao nhận thức cộng đồng để đưa bệnh nhân đến viện sớm trong "giờ vàng" là vô cùng quan trọng.

Đừng lãng phí một giây

Khẩu hiệu "Đột quỵ não - Thời gian là não!" nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cấp cứu kịp thời. Khi nghi ngờ một người có dấu hiệu đột quỵ như méo miệng, nói ngọng, yếu liệt hoặc tê bì tay chân một bên, mất thị lực đột ngột, chúng ta phải chạy đua với thời gian.

6 điều cần làm và 3 điều không nên làm đối với bệnh nhân nghi ngờ đột quỵ (Ảnh minh hoạ)

PGS. Tôn nhấn mạnh: "Tế bào não sẽ chết chỉ trong vài phút nếu không được cấp máu hoặc oxy. Đối với đột quỵ thiếu máu não, khi mạch máu lớn trong não bị tắc, cứ mỗi giây trôi qua có 32.000 tế bào não chết và cứ mỗi phút trôi qua sẽ có 1,9 triệu tế bào não bị chết".

Cơ hội vàng để cứu sống và phục hồi cho bệnh nhân nằm trong khoảng thời gian rất ngắn:

Dưới 4,5 giờ: Cho việc dùng thuốc tiêu sợi huyết.

Dưới 6 giờ (một số trường hợp có thể tới 24 giờ): Cho can thiệp lấy huyết khối.

Càng đến bệnh viện sớm, tỉ lệ điều trị thành công càng cao.

Hướng dẫn xử trí khi nghi ngờ có người đột quỵ

PGS.TS. Mai Duy Tôn, Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai, đưa ra khuyến cáo về 6 điều cần làm và 3 điều cần tránh khi phát hiện người có dấu hiệu đột quỵ.

6 điều cần làm ngay lập tức

(Ảnh minh hoạ)

1. Lập tức gọi xe cứu thương (115): Đây là lựa chọn thông minh và nhanh nhất. Nhân viên y tế trên xe được đào tạo để xử trí khẩn cấp và sẽ đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế phù hợp nhất.

2. Thông báo rõ "nghi ngờ đột quỵ não": Khi gọi 115, hãy nói rõ tình trạng nghi ngờ để đội cấp cứu chuẩn bị phương tiện và chọn đúng bệnh viện có chuyên khoa đột quỵ.

3. Theo dõi và thu thập thông tin: Trong lúc chờ xe, hãy hỏi người bệnh về các loại thuốc đang dùng, tiền sử bệnh (tăng huyết áp, tiểu đường, bệnh tim...), thời điểm bắt đầu có triệu chứng. Thông tin này cực kỳ hữu ích cho bác sĩ.

4. Để người bệnh nằm đúng tư thế: Khuyến khích người bệnh nằm nghiêng, đầu kê cao. Nới lỏng quần áo cho thoải mái. Tư thế này giúp tăng lưu lượng máu lên não. Tuyệt đối không di chuyển bệnh nhân nếu họ bị ngã.

5. Thực hiện hồi sức tim phổi (CPR) nếu cần: Nếu người bệnh bất tỉnh, hãy kiểm tra nhịp thở và mạch. Nếu không bắt được mạch, hãy bắt đầu thực hiện CPR ngay.

6. Giữ bình tĩnh: Cố gắng giữ bình tĩnh để xử lý các bước một cách chính xác trong khi chờ đội ngũ y tế đến.

3 điều tuyệt đối không nên làm

(Ảnh minh hoạ)

1. Không tự ý cho bệnh nhân uống thuốc: Tuyệt đối không cho bệnh nhân uống bất kỳ loại thuốc nào, kể cả aspirin hay các sản phẩm truyền miệng như An cung. Đột quỵ có thể do tắc mạch hoặc vỡ mạch máu, việc dùng sai thuốc có thể khiến tình trạng trầm trọng hơn và gây ra những hậu quả đáng tiếc.

2. Không cho bệnh nhân ăn hoặc uống: Người bị đột quỵ thường rối loạn chức năng nuốt. Việc cho ăn uống có thể gây sặc, nghẹn, dẫn đến suy hô hấp và viêm phổi.

3. Không để bệnh nhân tự đi đến bệnh viện: Triệu chứng đột quỵ có thể trở nên tồi tệ rất nhanh. Tuyệt đối không để người bệnh tự lái xe hoặc di chuyển một mình. Hãy gọi 115 và chờ sự trợ giúp chuyên nghiệp.

PGS. Tôn kết luận: "Khi phát hiện bệnh nhân đột quỵ não, chúng ta cần đưa người bệnh vào viện ngay để điều trị càng sớm càng hiệu quả".