Các nhà tâm lý học nhấn mạnh: BỘ PHẬN này của cha mẹ không chỉ quyết định vận mệnh bản thân, mà còn ảnh hưởng đến vận mệnh của con cái

14:16 06/09/2025

Con trẻ thiết lập kết nối ban đầu với thế giới thông qua cha mẹ của mình. Những lời nói và việc làm của cha mẹ có thể tác động đến cuộc sống sau này của con.

Các nhà tâm lý học nhấn mạnh: não bộ của cha mẹ không chỉ quyết định vận mệnh của bản thân, mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến vận mệnh của con cái. Mỗi lời nói, mỗi hành động của bạn đều có thể gieo dấu ấn trong lòng trẻ.

Ảnh hưởng của ám thị tâm lý

Nhiều người nghĩ ảnh hưởng lớn nhất mà cha mẹ để lại cho con chính là gen. Nhưng thực ra, sức mạnh của sự "phóng chiếu" tâm lý còn vượt xa yếu tố di truyền.

"Phóng chiếu" là cơ chế phòng vệ tâm lý: cá nhân đem những cảm xúc, quan niệm, đặc điểm, động cơ hay cảm xúc tiêu cực không tiêu hóa nổi của mình gán lên người khác hoặc môi trường xung quanh.

Cha mẹ với lối suy nghĩ bi kịch thường mang nặng tâm lý này.

Họ biết bản thân không thể thay đổi số phận, cuộc đời đã an bài. Vì vậy, họ gửi gắm hy vọng vào con, nhưng đồng thời lại lo sợ con đi vào vết xe đổ của mình. Kết quả là, họ vừa kỳ vọng con "hóa rồng hóa phượng", vừa gán cho con hàng loạt nhãn dán tiêu cực: "Không biết ứng biến, kém giao tiếp, khó ưa, tính cách tồi, học hành dở, ngu dốt, thiếu chính kiến…".

Với một đứa trẻ đang trong giai đoạn phát triển nhận thức, chưa đủ khả năng phân biệt bản thân thực sự là ai, thì những ám thị này dễ dàng bị nội hóa thành đặc điểm thật sự.

Dần dần, nhãn dán biến thành hiện thực, và đứa trẻ thực sự bước đi trên đúng con đường của cha mẹ.

Mục tiêu cuộc sống của mỗi người khác nhau, đâu cần gì phải quá căng thẳng? Cho dù sau này con chỉ làm một người bán khoai nướng ven đường, miễn đó là cuộc sống kiếm bằng chính đôi tay mình, thì sao có thể gọi là "thất bại" hay "vô dụng"?

dạy con, cha mẹ thông thái

Mỗi lời nói, mỗi hành động của cha mẹ đều có thể gieo dấu ấn trong lòng trẻ.

Sự lây lan cảm xúc trong gia đình

Một giáo viên từng nói trong buổi họp phụ huynh: "Cha mẹ bảo con chăm chỉ học hành, còn bản thân thì ngồi cạnh chơi điện thoại, chơi game, thế con có thể nào yên tâm học tập được không?".

Đây không phải chuyện "tiêu chuẩn kép", mà là hiện tượng lây truyền cảm xúc trong gia đình.

Cha mẹ phấn khích, căng thẳng hay vui vẻ thì con cũng dễ bị "đánh thức" cảm xúc tương tự. Ngược lại, khi cha mẹ u sầu, chán nản, thì con cũng rơi vào trạng thái buồn bã. Bạn bản thân đang bồn chồn mà lại bắt con phải bình tĩnh học; bạn đang uể oải mà lại yêu cầu con tràn đầy sức sống. Nếu đổi vai, liệu cha mẹ có làm nổi?

Hơn nữa, môi trường căng thẳng lâu dài khiến não bộ cha mẹ tiết ra các tín hiệu và hormone tiêu cực, "truyền" sang con. Trong bầu không khí ấy, chỉ cần làm vỡ cái bát hay viết sai một chữ cũng bị mắng. Lâu dần, khả năng chịu áp lực của trẻ suy giảm nghiêm trọng.

Nếu chuyện vỡ một cái bát đã là "đại sự", thì khi đối diện với thử thách lớn hơn, trẻ sẽ theo phản xạ mà run sợ, né tránh. Kết quả, trẻ không thể tìm thấy cảm giác giá trị, tự trọng hay tự chủ trong cuộc sống và rồi dễ rơi vào cảm giác cuộc đời vô nghĩa.

Vì vậy, đừng trút cảm xúc tiêu cực lên con trẻ. Các em chưa đủ khả năng chia sẻ trách nhiệm hay gánh nặng đó. Bạn chỉ khiến con bị tổn thương não bộ lâu dài.

dạy con, cha mẹ thông thái

Cha mẹ phấn khích, căng thẳng hay vui vẻ thì con cũng dễ bị "đánh thức" cảm xúc tương tự.

"Bước đệm" trong sự phát triển của trẻ

Một chia sẻ trên mạng xã hội từng gây chú ý: "Tôi xem trên mạng thấy một em nhỏ khoảng hơn 10 tuổi chơi guitar điện rất giỏi. Trong phần bình luận, có một người cha nói: nhìn con nhà người ta mà nghĩ đến con mình chỉ biết chơi điện thoại, tôi không kìm được nên tát nó mấy cái".

Phần bình luận có nhiều người đồng tình. Nhưng duy chỉ có một lời phản hồi, ông bố kia không trả lời: "Đàn là hãng XX, dàn âm thanh hãng XX, cả bộ mấy trăm triệu, chưa kể tiền học thầy. Anh mua cho con anh một bộ đi, nếu nó vẫn không chơi được thì lúc ấy anh tát cũng chưa muộn".

Câu chuyện không phải để nói rằng cha mẹ phải dốc hết tiền bạc cho con, mà là nhắc nhở: hãy nhìn rõ thực tế của gia đình, nguồn lực có gì, con mình phù hợp con đường nào.

Nhà giàu, cần ra vào chỗ sang trọng, thì học nhạc cụ có thể cần thiết. Nhà bình thường, tương lai con đi làm công ăn lương, thì việc ghen tị với "con nhà người ta" chỉ khiến bản thân và con thêm khổ sở.

Nhà tâm lý học Xô Viết Lev Vygotsky từng đưa ra lý thuyết "Vùng phát triển gần": giữa khả năng hiện tại của trẻ và khả năng tiềm ẩn khi có sự hỗ trợ của người lớn tồn tại một "khoảng cách". Nhiệm vụ của cha mẹ là làm "giàn giáo" để con bước lên, khai phá tiềm năng.

Nhưng nhiều cha mẹ lại áp đặt tiêu chuẩn méo mó của riêng mình, không nhìn khách quan vào thực lực và tiềm năng của con. Khi đó, cái "giàn giáo" không còn nâng đỡ, mà biến thành cái hố, khiến trẻ ngã xuống và mãi loay hoay để leo lên, thì đã bị bỏ lại phía sau.

Mỗi sự lựa chọn, mỗi nỗ lực, mỗi câu nói thoáng qua của cha mẹ không chỉ xoay chuyển số phận chính họ, mà còn là bước ngoặt quan trọng cho sự phát triển của con cái.

Con cái là những sinh mệnh mà cha mẹ có thể dễ dàng làm thay đổi vận mệnh. Vì thế, trên hành trình sống, cha mẹ cần bước đi thận trọng, suy nghĩ sâu xa, giữ lòng tôn trọng sự sống, tôn trọng tình yêu, tôn trọng trách nhiệm và quan trọng hơn, tôn trọng sự truyền thừa.

N.Minh (TH) (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)
6 dấu hiệu nhận diện kẻ đạo đức giả: Hay nói đạo lý, nhưng sống ích kỷ

6 dấu hiệu nhận diện kẻ đạo đức giả: Hay nói đạo lý, nhưng sống ích kỷ

Kiến thức - 08.09.2025

6 dấu hiệu điển hình của kẻ đạo đức giả – hay nói đạo lý, nhưng thực chất sống ích kỷ. Đây vừa mang tính tham khảo, vừa giúp bạn dễ nhận diện và...

4 con giáp bẩm sinh đã có tướng lãnh đạo, thật khó để họ không trở thành nhà sếp trong tương lai

4 con giáp bẩm sinh đã có tướng lãnh đạo, thật khó để họ không trở thành nhà sếp trong tương lai...

Đời sống số - 08.09.2025

Trong một thế giới phức tạp và luôn thay đổi, khả năng lãnh đạo thường là chìa khóa quyết định sự nổi bật của cá nhân và tập thể. Ai cũng mơ ước được...

Tử vi ngày 8/9/2025 của 12 con giáp: Tuổi Tỵ sự nghiệp thuận lợi hết ý, Tuất vận trình không khả quan

Tử vi ngày 8/9/2025 của 12 con giáp: Tuổi Tỵ sự nghiệp thuận lợi hết ý, Tuất vận trình không khả quan...

Đời sống số - 07.09.2025

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 8/9/2025.

Lão nông câu trúng 'báu vật' 3.000 năm tuổi khi đang câu cá, lập tức được chuyên gia định giá 6.000 tỷ đồng

Lão nông câu trúng 'báu vật' 3.000 năm tuổi khi đang câu cá, lập tức được chuyên gia định giá 6.000 tỷ...

Kiến thức - 07.09.2025

Đây được coi là "báu vật" vừa có tuổi đời lâu dài vừa mang giá trị kinh tế khủng.

Người từ 60 tuổi trở lên không có lương hưu hưởng thêm 1 quyền lợi lớn từ 1/7/2025, cao chưa từng có

Người từ 60 tuổi trở lên không có lương hưu hưởng thêm 1 quyền lợi lớn từ 1/7/2025, cao chưa từng có...

Kiến thức - 07.09.2025

Căn cứ Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024, từ ngày 1-7-2025, người lao động nếu đủ điều kiện hưởng lương hưu thì sẽ được hưởng lương hưu; đủ điều kiện hưởng trợ cấp...

Người từ 60 tuổi trở lên không có lương hưu hưởng thêm 1 quyền lợi lớn từ 1/7/2025, cao chưa từng có

Người từ 60 tuổi trở lên không có lương hưu hưởng thêm 1 quyền lợi lớn từ 1/7/2025, cao chưa từng có...

Kiến thức - 07.09.2025

Căn cứ Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024, từ ngày 1-7-2025, người lao động nếu đủ điều kiện hưởng lương hưu thì sẽ được hưởng lương hưu; đủ điều kiện hưởng trợ cấp...

Công chức, viên chức đón tin vui lớn: Nhận lương tăng thêm tới 9.000.000 đồng/tháng nhờ chính sách mới này

Công chức, viên chức đón tin vui lớn: Nhận lương tăng thêm tới 9.000.000 đồng/tháng nhờ chính sách mới này

Kiến thức - 07.09.2025

Khi áp quy định mới cho phép các viên chức và công chức ở Hà Nội nhận được mức thu nhập tăng thêm lên tới 9 triệu đồng mỗi tháng.

Từ 1/7/2025: Người tham gia BHXH tự nguyện đón tin vui, sẽ được nhận ít nhất 2.000.000 đồng từ khoản trợ cấp mới

Từ 1/7/2025: Người tham gia BHXH tự nguyện đón tin vui, sẽ được nhận ít nhất 2.000.000 đồng từ khoản trợ cấp...

Kiến thức - 07.09.2025

Điều này đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc tăng cường an sinh xã hội, khuyến khích người dân tham gia BHXH tự nguyện.

Người tham gia BHXH tự nguyện đón tin vui kể từ sau 1/7: Sẽ được nhận ít nhất 2 triệu đồng từ khoản trợ cấp mới

Người tham gia BHXH tự nguyện đón tin vui kể từ sau 1/7: Sẽ được nhận ít nhất 2 triệu đồng từ...

Dòng sự kiện - 07.09.2025

Việc bổ sung đối tượng tham gia BHXH tự nguyện là một bước tiến lớn trong chính sách an sinh, đảm bảo quyền lợi thiết thực cho người dân, đặc biệt là lao động...

Mỹ Tâm xứng danh 'ngôi sao quốc dân', ghi điểm với hành động tinh tế khi được...

Đáp ứng điều kiện này, người dân xây nhà trên đất nông nghiệp sẽ không lo bị phạt

Đáp ứng điều kiện này, người dân xây nhà trên đất nông nghiệp sẽ không lo bị phạt

Kiến thức - 07.09.2025

Để xây nhà trên đất nông nghiệp mà không lo bị phạt, người dân cần xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất sang đất thổ cư.

Kể từ 31/12/2025: Đi xe máy không có 2 gương chiếu hậu sẽ bị xử phạt bao nhiêu tiền?

Kể từ 31/12/2025: Đi xe máy không có 2 gương chiếu hậu sẽ bị xử phạt bao nhiêu tiền?

Kiến thức - 07.09.2025

Mức xử phạt đối với lỗi xe không gương chiếu hậu được quy định như thế nào?

12 nhóm ngành nghề 'siêu hot' rất triển vọng trong 5 năm tới

12 nhóm ngành nghề 'siêu hot' rất triển vọng trong 5 năm tới

Tin trong ngày - 07.09.2025

Đây là những ngành nghề được dự đoán có triển vọng nhất trong tương lai, dựa trên xu hướng phát triển, sự đầu tư và nhu cầu con người trong xã hội ngày nay....

Trường hợp cố tình không nộp phạt vi phạm giao thông, người vi phạm phải đối diện những hệ quả nào?

Trường hợp cố tình không nộp phạt vi phạm giao thông, người vi phạm phải đối diện những hệ quả nào?

Tin trong ngày - 07.09.2025

Quy định pháp luật hiện hành nêu rõ, nếu cá nhân, tổ chức cố tình không chấp hành quyết định xử phạt vi phạm giao thông, họ sẽ phải đối diện với nhiều rủi...

Hà Nội khởi công tuyến cao tốc hơn 56.000 tỷ, hàng triệu người dân 3 tỉnh/thành sắp đón tin vui

Hà Nội khởi công tuyến cao tốc hơn 56.000 tỷ, hàng triệu người dân 3 tỉnh/thành sắp đón tin vui

Dòng sự kiện - 07.09.2025

Đường cao tốc Vành đai 4 - Vùng Thủ đô dài hơn 113km, đi qua 3 tỉnh, thành: Hà Nội, Hưng Yên và Bắc Ninh.

Được khán giả ủng hộ tái hợp sau ly hôn, vợ cũ Đan Trường nói gì?

Được khán giả ủng hộ tái hợp sau ly hôn, vợ cũ Đan Trường nói gì?

Chuyện làng sao - 07.09.2025

Phản ứng gây chú ý của vợ cũ Đan Trường khi được netizen ủng hộ tái hợp hậu ly hôn.

Từ nay, phải đáp ứng điều kiện này mới được chuyển đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp, cụ thể là?

Từ nay, phải đáp ứng điều kiện này mới được chuyển đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp, cụ thể là?...

Tin trong ngày - 07.09.2025

Để được chuyển đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp, người sử dụng đất cần bảo đảm phù hợp với quy hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt và phải có quyết...

Người tham gia BHXH trên 20 năm sẽ được nhận quyền lợi đặc biệt này, ai cũng nên biết để hưởng đủ

Người tham gia BHXH trên 20 năm sẽ được nhận quyền lợi đặc biệt này, ai cũng nên biết để hưởng đủ...

Kiến thức - 07.09.2025

Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định về việc hưởng BHXH một lần cho người đóng BHXH trên 20 năm.

Loại gỗ này xưa được dùng làm chuồng lợn hoặc nhóm bếp, nay bán 2 cây đủ mua cả chục căn chung cư

Loại gỗ này xưa được dùng làm chuồng lợn hoặc nhóm bếp, nay bán 2 cây đủ mua cả chục căn chung...

Kiến thức - 07.09.2025

Từng dùng để nhóm bếp hoặc làm chuồng trại, loại cây này giờ trở thành một biểu tượng mới của giới thượng lưu và nhà sưu tầm gỗ quý tại châu Á.

5 quốc gia này tiêu tiền Việt Nam: Người dân tự tin xuất ngoại đi du lịch mà không mất thời gian đổi tiền

5 quốc gia này tiêu tiền Việt Nam: Người dân tự tin xuất ngoại đi du lịch mà không mất thời gian...

Kiến thức - 07.09.2025

Việc đổi tiền khi du lịch nước ngoài thường gây phiền toái và tiềm ẩn rủi ro. Tuy nhiên, người dân Việt Nam sắp tới có thể “quẳng gánh lo” này khi du lịch...

Từ nay, có 1 đối tượng sẽ nhận được tiền thưởng hơn 107.000.000 đồng, là ai?

Từ nay, có 1 đối tượng sẽ nhận được tiền thưởng hơn 107.000.000 đồng, là ai?

Kiến thức - 07.09.2025

Đối với cá nhân khi nhận được tặng hoặc truy tặng Huân chương Sao vàng sẽ nhận được 46 lần mức lương cơ sở, tương đương với 107 triệu đồng.

Từ bây giờ, phải đáp ứng điều kiện này mới được chuyển đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp

Từ bây giờ, phải đáp ứng điều kiện này mới được chuyển đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp

Kiến thức - 07.09.2025

Theo quy định, việc chuyển đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp cần đáp ứng một số điều kiện, người dân cần biết để tránh gặp rắc rối.

Theo Quy định mới, đi xe đạp điện không đội mũ bảo hiểm bị phạt bao nhiêu tiền?

Theo Quy định mới, đi xe đạp điện không đội mũ bảo hiểm bị phạt bao nhiêu tiền?

Kiến thức - 07.09.2025

Xe đạp điện đã trở thành một phương tiện di chuyển phổ biến, đặc biệt là ở các thành phố lớn. Tuy nhiên, đi kèm với sự tiện lợi đó là những rủi ro...

Từ năm 2026: Bảng tính tuổi nghỉ hưu của giáo viên sẽ thay đổi, cụ thể là?

Từ năm 2026: Bảng tính tuổi nghỉ hưu của giáo viên sẽ thay đổi, cụ thể là?

Tin trong ngày - 07.09.2025

Kể từ ngày 1/1/2026 nghĩa là khoảng gần 4 tháng nữa, Luật Nhà giáo 2025 chính thức có hiệu lực, trong đó quy định rõ chế độ nghỉ hưu của đội ngũ nhà giáo...

Tình trạng sức khỏe hiện tại của 'quái kiệt cải lương' Hồng Nga

Tình trạng sức khỏe hiện tại của 'quái kiệt cải lương' Hồng Nga

Chuyện làng sao - 07.09.2025

Ở tuổi 80, tình trạng sức khỏe nghệ sĩ Hồng Nga suy giảm nghiêm trọng. Bà nằm một chỗ, không thể đi lại hay tự ăn uống, mọi sinh hoạt đều cần người hỗ...