Nông dân có thể đổi đời nhanh chóng nhờ loại hạt '245 tỷ USD': Bí quyết nằm ở chỗ 'trồng dưới bóng râm'

Cà phê là một trong những nông sản được giao dịch nhiều nhất thế giới. Theo Precedenceresearch, thị trường này được định giá 245,2 tỷ USD (hơn 6.461 nghìn tỷ đồng) vào năm 2024 và dự kiến đạt 381,52 tỷ USD (hơn 10.053 nghìn tỷ đồng) vào năm 2034. Đằng sau mỗi tách cà phê là mạng lưới trang trại rộng lớn, đóng vai trò quan trọng trong các giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu.

"Mỏ vàng xanh" từ những tán cây che bóng

Nông dân có thể tăng thêm thu nhập nhờ trồng cà phê dưới bóng râm

Trong đó, mô hình trồng cà phê dưới bóng râm đang nổi lên như một "mỏ vàng xanh" thực thụ nhờ khả năng lưu trữ carbon và bảo vệ đa dạng sinh học.

Không giống cách trồng thông thường dưới nắng gắt, phương pháp này canh tác cà phê dưới tán của những cây lớn hơn. Các cây che bóng này giúp hấp thụ CO2, làm mát đất và tạo môi trường sống lý tưởng cho chim chóc, côn trùng.

Các nhà nghiên cứu ước tính, các trang trại cà phê trồng dưới bóng râm có khả năng lưu trữ từ 70 - 80 tấn carbon mỗi hecta, một con số tương đương với khả năng lưu trữ của rừng nhiệt đới, biến chúng thành những "bể chứa carbon" tự nhiên quý giá. Viện Smithsonian (Mỹ) cũng phát hiện rằng các trang trại cà phê hiện đã lưu giữ khoảng 482 triệu tấn carbon.

Một điểm mấu chốt được rút ra là việc duy trì các cây che bóng hiện có mang lại lợi ích khí hậu to lớn hơn cả việc chỉ trồng cây mới.

Cơ hội thu nhập mới cho nông dân

Tuy nhiên, các chính sách và thị trường hiện tại chưa công nhận đúng mức những lợi ích này. Nếu được ghi nhận, hàng triệu nông dân trồng cà phê quy mô nhỏ, chủ yếu ở các nước đang phát triển, có thể hưởng lợi trực tiếp. Việc kết nối các trang trại này với thị trường carbon có thể mang lại một nguồn thu nhập bổ sung, giúp họ ổn định cuộc sống.

Cụ thể, người nông dân có thể kiếm thêm thu nhập bằng cách bán tín chỉ carbon. Với giá dao động từ 5 - 20 USD/tấn carbon (từ 131 đến 526 nghìn đồng) trên thị trường tự nguyện, một hecta cà phê trồng dưới bóng râm (lưu trữ 70 tấn carbon) có thể tạo ra giá trị tín chỉ lên đến hàng trăm, thậm chí hàng nghìn USD theo thời gian.

Thị trường carbon tự nguyện toàn cầu được dự báo sẽ tăng trưởng mạnh mẽ, có thể đạt 50 tỷ USD (hơn 1.317 nghìn tỷ đồng) vào năm 2030 và lên tới 250 tỷ USD (hơn 6.587 nghìn tỷ đồng) vào năm 2050. Nếu mô hình cà phê trồng dưới bóng râm chỉ chiếm được một phần nhỏ trong thị trường này, nó không chỉ có thể thay đổi thu nhập của người nông dân mà còn tạo ra tác động tích cực trong việc giảm thiểu biến đổi khí hậu.