Vì sao nhiều thí sinh rơi vào cảnh đậu đại học năm 2025 rồi lại rớt?

Số thí sinh mắc kẹt giữa trúng tuyển và trượt không hiếm, đẩy phụ huynh, thí sinh vào tính huống dở khóc dở cười. Thậm chí, kết quả xét tuyển đại học vừa qua khiến nhiều thí sinh rơi vào cảnh hoang mang khi có em đậu rồi thành rớt, điểm chuẩn chênh lệch, cách tính điểm mỗi nơi một kiểu.

Tuy nhiên, những sai sót, vướng mắc đang được các cơ sở giáo dục đại học tìm cách khắc phục, tháo gỡ.

Theo Bộ GD&ĐT, năm 2025, tổng số thí sinh đăng kí dự thi lên tới 852.000 với 7,6 triệu nguyện vọng vào hơn 4.000 lượt ngành, chương trình đào tạo của hơn 400 trường ĐH, cao đẳng. Quy chế tuyển sinh cho phép thí sinh đăng kí nhiều nguyện vọng và không cần chọn phương thức, tổ hợp xét tuyển, hệ thống phần mềm xét tuyển sẽ tự lựa chọn phương thức, tổ hợp xét tuyển có lợi nhất cho thí sinh. Do vậy, tổng số nguyện vọng thực tế phải xét tuyển trên hệ thống lên tới trên 50 triệu, tăng khoảng 2 lần so với năm 2024.

Kết quả xét tuyển đại học vừa qua khiến nhiều thí sinh rơi vào cảnh hoang mang khi có em đậu rồi thành rớt, điểm chuẩn chênh lệch, cách tính điểm mỗi nơi một kiểu. (Ảnh minh họa)

Theo báo Tiền Phong đưa tin, TS Hoàng Ngọc Vinh, nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục chuyên nghiệp (Bộ GD&ĐT) cho rằng, năm nay tuyển sinh đại học có phần rối ren chủ yếu vì chính sách quy đổi mới nhưng lại thiếu khung chuẩn quốc gia, dẫn đến mỗi trường tự làm một cách, tạo ra nhiều chênh lệch.

Quy chế lại ban hành và chỉnh sửa khá muộn, khiến các trường lúng túng, thí sinh thì không kịp hiểu luật chơi. Khi dồn toàn bộ nguyện vọng vào hệ thống chung, khối lượng dữ liệu quá lớn, lại chưa thử tải làm tăng khả năng sai sót chưa lường hết.

Thuật toán lọc ảo phải xử lý nhiều biến số hơn hẳn các năm trước, chỉ cần một khâu nhập liệu không chính xác đã gây xáo trộn kết quả. Các năm trước ít phức tạp hơn, vì mỗi phương thức xét tuyển thường độc lập, lọc ảo chủ yếu trong phạm vi nhỏ, nên không bị “rối” như năm nay.

Theo PGS.TS Nguyễn Phong Điền, Phó Giám đốc Đại học Bách khoa Hà Nội, vấn đề sai sót cơ bản năm nay là do điều kiện đủ tiêu chuẩn xét tuyển vào một ngành của mỗi trường. Các trường tự đề ra nhiều phương thức, nhiều tổ hợp xét tuyển nên số lượng điều kiện tăng vọt và không chặt chẽ.

Dữ liệu đầu vào không chuẩn sẽ dẫn đến sai sót. Ông Điền mong muốn năm sau, cần giảm số lượng tổ hợp, phương thức xét tuyển và cũng cần thiết khống chế số lượng nguyện vọng/thí sinh.

Chỉ cần một dữ liệu tuyển sinh nào đó không chuẩn xác, kết quả sẽ bị xô lệch không chỉ một trường ĐH mà cả hệ thống. Ví dụ, năm nay, Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐH Quốc gia Hà Nội) xác định tuyển sinh tổ hợp D66 nhưng quên không bổ sung môn thành phần.

Những năm trước, tổ hợp D66 gồm Ngữ văn, Giáo dục Công dân và tiếng Anh. Nhưng theo chương trình giáo dục 2018, tổ hợp này gồm: Ngữ văn, Giáo dục kinh tế và Pháp luật, tiếng Anh.

Nhà trường không bổ sung môn Giáo dục kinh tế và Pháp luật vào tổ hợp D66, nên khi lọc ảo, hệ thống chỉ xét các thí sinh đăng kí nguyện vọng vào trường thi theo chương trình giáo dục 2006 (có môn Giáo dục công dân), những thí sinh thi theo chương trình 2018 bị loại. Sau khi công bố điểm chuẩn, hàng chục thí sinh có ý kiến, nhà trường phải có văn bản xin ý kiến Bộ GD&ĐT và xét tuyển cho những thí sinh này.